Στα πλαίσια της εφαρμογής του αντικαπνιστικής Νομοθεσίας οι επαγγελματίες καταστημάτων Υγειονομικού ενδιαφέροντος είναι υποχρεωμένη να προμηθευτούν και να τηρούν στην επιχείρηση τους «Βιβλίο Αναφοράς (Καπνίσματος) για την εφαρμογή του Ν.3868/2010 και Ν.4633/2019»
Το βιβλίο αυτό πρέπει να πληροί τις προϋποθέσεις που περιγράφονται στο αρθρο 3 παρ.2 της υπ.απ. Δ2β/Γ.Π. οικ.80727/15-11-2019 ΚΥΑ ,δηλαδή να είναι ένα βιβλίο 100 φύλλων (αριθμημένο) με οριζόντια διαγράμμιση σελίδων, μεγέθους Α4 και με χοντρό εξώφυλλο.
Η αρίθμηση του βιβλίου Αναφοράς γίνεται ανά σελίδα από τον υπεύθυνο του καταστήματος και η θεώρηση του γίνεται από την αδειοδοτούσα αρχή (Αυτ.Τμήμα Τοπικής Οικονομικής Ανάπτυξης του Δήμου),στην πρώτη και την τελευταία σελίδα αυτού, όπου θα αναγράφονται η επωνυμία και το είδος της επιχείρησης ,το ΑΦΜ ,η ΔΟΥ ,η Ταχυδρομική Διεύθυνση και ο Αριθμός Άδειας Λειτουργίας της Επιχείρησης.
Τα απαραίτητα δικαιολογητικά που πρέπει να προσκομίσει ο ενδιαφερόμενος στην αρμόδια αδειοδοτούσα αρχή κατά την θεώρηση του Βιβλίου Αναφοράς είναι:
1) Φωτοαντίγραφο της Άδειας Λειτουργίας του καταστήματος
2) Φωτοαντίγραφο του δελτίου αστυνομικής ταυτότητας
3) Μια μηδενική ταμειακή απόδειξη με το ΑΦΜ της επιχείρησης του.
Αρμόδιες Αρχές και Όργανα Ελέγχου για την διασφάλιση της εφαρμογής του νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου σχετικά με την ολική απαγόρευση του καπνίσματος είναι αυτές που ορίζονται στο αρθρο 1 της υπ. αρ. Δ2β/Γ.Π.οικ.80727/15-11-2019 ΚΥΑ.
Η μη τήρηση του Βιβλίου Αναφοράς αποτελεί παράβαση και βεβαιώνεται ως παράβαση («μη συνεργασία του υπευθύνου με τα αρμόδια όργανα κατά την διεξαγωγή ελέγχου»), συνεπάγεται δε πρόστιμο, όπως ορίζεται στην περ. 5 του Παραρτήματος Α της ανωτέρω Κ.Υ.Α. 500€
Ειδικότερα στα Κ.Υ.Ε. όπου αναπτύσσονται τραπεζοκαθίσματα στον εσωτερικό τους χώρο: σε δημοτικά διαμερίσματα κάτω των 2000 κατοίκων το πρόστιμο είναι 500 € και σε δημοτικά διαμερίσματα άνω των 2000 κατοίκων το πρόστιμο είναι 600 € .
Διαδικασίες Ελέγχων- Πιστοποίηση παραβάσεων
1. Οι αρμόδιες Αρχές μέσω των Οργάνων Ελέγχου τους διενεργούν ελέγχους για τη διαπίστωση παραβάσεων των διατάξεων του νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου κατά του καπνίσματος.
2. Οι ανωτέρω αρμόδιες Αρχές μέσω των Οργάνων Ελέγχου τους παρεμβαίνουν στους δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους, όπως αυτοί περιγράφονται αναλυτικά στα άρθρα 2 και 3 του ν. 3730/2008, όπως ισχύει καθώς και του ν. 4633/2019 (ΦΕΚ 161 τ.Α’).
3. Τακτικοί έλεγχοι και έκτακτοι έλεγχοι διενεργούνται οποιαδήποτε ώρα της ημέρας ή της νύχτας από τα ελεγκτικά όργανα:
α. Τακτικοί έλεγχοι διεξάγονται σε μηνιαία, ή διμηνιαία βάση με κριτήρια όπως:
i) ανάλογα με τον αριθμό των καταγγελιών,
ii) ανάλογα με τη συχνότητα παραβάσεων ανά περιοχή και
iii) ανάλογα με το εύρος της περιοχής ελέγχου.
β. Έκτακτοι έλεγχοι διενεργούνται δίνοντας προτεραιότητα σε χώρους στους οποίους έχουν ήδη διαπιστωθεί επαναλαμβανόμενες παραβάσεις. Σε περίπτωση καταγγελιών κινητοποιείται η διαδικασία έκτακτου ελέγχου.
4. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί παράβαση, συντάσσεται από τα ελεγκτικά όργανα Πράξη Επιβολής Προστίμου, βάσει του υποδείγματος του Παραρτήματος που επισυνάπτεται στην παρούσα και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της, στην οποία καταχωρούνται τα στοιχεία του παραβάτη και υποχρεωτικά ο ΑΦΜ ή/και ο Αριθμ. Αστυνομικής Ταυτότητας/Διαβατηρίου, περιγράφεται η διαπιστωθείσα παράβαση και αιτιολογείται το ύψος του επιβαλλόμενου προστίμου, στο πλαίσιο του άρθρου 6 του ν. 3730/2008, όπως ισχύει. Αντίτυπο της πράξης αυτής επιδίδεται στον παραβάτη επιτόπου για περιπτώσεις καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος ή επιχειρήσεων ή Οργανισμών/Φορέων αντίτυπο της Πράξης Επιβολής Προστίμου επιδίδεται στον υπεύθυνο του χώρου και σε περίπτωση άρνησης παραλαβής κοινοποιείται στη διεύθυνση της επιχείρησης ή του Φορέα ή θυροκολλείται. Εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών από την επίδοση της Πράξης Επιβολής Προστίμου, ο ελεγχόμενος δύναται να διατυπώσει γραπτώς τις αντιρρήσεις του στον Προϊστάμενο της υπηρεσίας ή της Αρχής στην οποία ανήκει το όργανο το οποίο διαπίστωσε την παράβαση. Σε περίπτωση που παρέλθει άπρακτη αυτή η προθεσμία, το επιβληθέν πρόστιμο οριστικοποιείται. Σε περίπτωση που ο παραβάτης προβάλλει επαρκείς αντιρρήσεις, κατά την έγγραφη αιτιολογημένη κρίση του Προϊσταμένου της υπηρεσίας ή της Αρχής στην οποία ανήκει το όργανο το οποίο διαπίστωσε την παράβαση, το πρόστιμο μειώνεται ή απαλείφεται.
5. Γ ια κάθε παράβαση που διαπιστώνεται σε χώρο δημόσιας υπηρεσίας όπως αυτό ορίζεται στην παρ. 11 του άρθρου 17 του ν. 3868/2010, όπως ισχύει, προβλέπονται συγκεκριμένα πρόστιμα. Τα επιβαλλόμενα πρόστιμα δεν μπορεί να είναι κατώτερα των αναφερόμενων στον Πίνακα 1 της παρούσης.
6. Για το ύψος του προστίμου κριτήρια αποτελούν:
Α. O χώρος εντός του οποίου διαπιστώνεται η παράβαση κατά σειρά προτεραιότητας ως ακολούθως:
1. νοσηλευτικά – προνοιακά ιδρύματα όλων των ειδών και των βαθμίδων, χώροι παροχής υπηρεσιών υγείας,
2. εκπαιδευτικά ιδρύματα, παιδικοί σταθμοί, νηπιαγωγεία, δημοτικά σχολεία, ειδικά σχολεία, χώροι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης όλων των τύπων, χώροι παροχής παντός τύπου ιδιωτικής εκπαίδευσης, κέντρα δημιουργικής απασχόλησης παιδιών, παιδότοποι,
3. πανεπιστημιακά ιδρύματα, εκπαιδευτικά ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, χώροι παροχής κάθε είδους τεχνικής εκπαίδευσης, χώροι παροχής παντός τύπου ιδιωτικής εκπαίδευσης,
4. χώροι αθλητικών εγκαταστάσεων, κλειστοί και υπαίθριοι χώροι διεξαγωγής αθλοπαιδιών, ψυχαγωγίας και συγκέντρωσης ανηλίκων, κλειστοί χώροι ομαδικών αθλημάτων και κλειστοί χώροι αθλητικών εκδηλώσεων,
5. καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, ίντερνετ- καφέ, θέατρα, κινηματογράφοι, καζίνο, καταστήματα τυχερών παιγνίων,
6. κέντρα διασκέδασης.
Β. Η μη ανάρτηση σήματος για την απαγόρευση του καπνίσματος. Οι υπεύθυνοι των χώρων εργασίας ή καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος ή κάθε αρμόδιος θα πρέπει να φροντίζει για την ανάρτηση απαγορευτικού σήματος στο χώρο ευθύνης του και μάλιστα σε εμφανή σημεία αυτού και να επαναλαμβάνει τη σήμανση για κάθε δεκαπέντε τετραγωνικά μέτρα του χώρου, καθώς και για τη λήψη μέτρων αποτροπής των παραβάσεων, όπως ενδεικτικά η μη απομάκρυνση των σταχτοδοχείων.
Γ. Η έλλειψη ανταπόκρισης του υπεύθυνου λειτουργίας του καταστήματος σε διαμαρτυρία για την πραγματοποίηση παράβασης, η παράλειψη πραγματοποίησης συστάσεων στους παραβάτες και η παράλειψη κλήσης των αρμοδίων οργάνων.
Δ. Η απουσία συνεργασίας του υπεύθυνου της επιχείρησης με τα αρμόδια όργανα κατά τη διεξαγωγή του ελέγχου.
Ε. Η υποτροπή, ήτοι η επανάληψη της παράβασης στον ίδιο χώρο. Για την παρούσα ως επαναλαμβανόμενη παράβαση ή υποτροπή νοείται η επανάληψη της ίδιας παράβασης σε μεταγενέστερο χρόνο ή η πλέον της μίας παράβασης των διατάξεων του ν. 3868/2010, όπως ισχύει, που βεβαιώνεται από τις αρμόδιες αρχές στον ίδιο δημόσιο ή ιδιωτικό χώρο ή στο ίδιο κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντος.
7. Τυχόν κυρώσεις που προβλέπονται από άλλους νόμους δεν θίγονται από τις διατάξεις της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου.
Επιβολή προστίμων
1. Τα πρόστιμα που επιβάλλονται ανά περίπτωση είναι:
Α. Σε όσους καπνίζουν ή καταναλώνουν καπνικά προϊόντα κατά παράβαση του ν. 3730/2008, όπως ισχύει, επιβάλλεται πρόστιμο για κάθε παράβαση, όπως εξειδικεύεται στον πίνακα 1 της παρούσας, που επισυνάπτεται και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της.
Β. Σε κάθε υπεύθυνο διαχείρισης και λειτουργίας των χώρων της πρώτης παραγράφου του άρθρου 3 του ν. 3730/2008 ή σε όποιον παραβιάζει τις διατάξεις άρθρου 2 του ν. 3730/2008, όπως τροποποιήθηκαν και ισχύουν, επιβάλλεται πρόστιμο, το ύψος του οποίου είναι από 500 έως 10.000 ευρώ για κάθε παράβαση, όπως εξειδικεύεται στον πίνακα 1 της παρούσας, που επισυνάπτεται και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της.
Γ. Σύμφωνα με το άρθρο 3 του ν. 3730/2008, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 16 του ν. 4633/2019, απαγορεύεται πλήρως το κάπνισμα και η κατανάλωση προϊόντων καπνού στα πάσης φύσεως αυτοκίνητα, ιδιωτικής και δημοσίας χρήσης, όταν επιβαίνουν ανήλικοι κάτω των 12 ετών.
Σύμφωνα με την ανωτέρω διάταξη, για την ως άνω παράβαση επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο ποσού χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ στον επιβαίνοντα που καπνίζει ανεξάρτητα αν είναι οδηγός, ενώ διπλασιάζεται το πρόστιμο στο ποσό των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ, αν αυτός που καπνίζει οδηγεί αυτοκίνητο δημοσίας χρήσης. Επιπλέον στους οδηγούς των οχημάτων αυτών επιβάλλεται η αφαίρεση της άδειας ικανότητας οδήγησης για διάστημα ενός (1) μηνός για κάθε παράβαση έστω και αν δεν διέπραξαν οι ίδιοι την παράβαση, αλλά πρόσωπο που επιβαίνει στο αυτοκίνητο.
Η διαπίστωση της παράβασης και η επιβολή των προαναφερόμενων διοικητικών ποινών γίνεται από τα αστυνομικά όργανα. Για τη διαδικασία είσπραξης των προστίμων και τη διάθεση των εσόδων εφαρμόζονται οι διατάξεις της παρούσας.
Δ. Σύμφωνα με την περίπτωση στ’ της παρ. 1 του άρθρου 2 του ν. 3730/2008, όπως ισχύει, καθώς και με το άρθρο 17 του ν. 4633/2019, απαγορεύεται η κατανάλωση προϊόντων καπνού σε κλειστούς και υπαίθριους χώρους διεξαγωγής αθλοπαιδιών, ψυχαγωγίας και συγκέντρωσης ανηλίκων, σε κλειστούς χώρους ομαδικών αθλημάτων και κλειστούς χώρους αθλητικών εκδηλώσεων. Για κάθε παράβαση της παρούσας διάταξης επιβάλλεται πρόστιμο ύψους διακοσίων (200) ευρώ στους καπνίζοντες και πεντακοσίων (500) ευρώ στους υπεύθυνους διαχείρισης των παραπάνω χώρων.
2. Για τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, η παράβαση βεβαιώνεται σε «Βιβλίο Αναφοράς του ν. 3868/2010 και 4633/2019», το οποίο οφείλει να προμηθευτεί και να τηρεί ο υπόχρεος. Πρόκειται για κοινό 100φυλλο βιβλίο αναφορών με χοντρό εξώφυλλο και με αριθμημένες σελίδες, ριγέ, μεγέθους Α4, θεωρημένο από την αδειοδοτούσα αρχή. Επιπροσθέτως, η παράβαση καταχωρείται στο ειδικό τριπλότυπο έντυπο, που τιτλοφορείται “ΠΡΑΞΗ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΠΡΟΣΤΙΜΟΥ’, ως συνημμένο Παράρτημα.
Ένα αντίγραφο επιδίδεται στον παραβάτη, ένα λαμβάνει η Αρμόδια Αρχή και στέλεχος – το οποίο αποτελεί τον νόμιμο τίτλο βεβαίωσης – αποστέλλεται στη Δ.Ο.Υ. φορολογίας του παραβάτη για την εφαρμογή των οριζόμενων στην παρ. 2 του άρθρου 4 της παρούσας.
Το ειδικό τριπλότυπο έντυπο εκδίδεται και διαβιβάζεται από, και με ευθύνη του Υπουργείου Υγείας προς όλες τις Αρχές Ελέγχου. Φέρει ανάγλυφο το Εθνόσημο και τα στοιχεία του Υπουργείου Υγείας σε κάθε αριθμημένο φύλλο του προκειμένου να εξασφαλίζεται η γνησιότητά του.
Σε περίπτωση που διαπιστώνεται υποτροπή σε επανέλεγχο, αυτή λαμβάνεται υπόψη για το ύψος του επιβαλλόμενου προστίμου για κάθε παράβαση σύμφωνα με τα αναφερόμενα στους συνημμένους πίνακες. Σε περίπτωση 4ης και 5ης υποτροπής ορίζονται επιπροσθέτως στους συνημμένους στην παρούσα πίνακες οι επιπτώσεις στο καθεστώς λειτουργίας των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος.
Σε περίπτωση διαπίστωσης τέταρτης παράβασης σε χώρο ή κατάστημα, κατόπιν διενέργειας τακτικού ή έκτακτου ελέγχου ή και ελέγχου κατόπιν καταγγελίας από τα αρμόδια Όργανα Ελέγχου, η αρμόδια Αρχή Ελέγχου πέραν του νέου προστίμου που θα επιβάλλει, κοινοποιεί εντός δέκα (10) εργάσιμων ημερών την Πράξη Επιβολής Προστίμου στην Ε.Α.Δ. για ενημέρωσή της και στις αρχές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που είναι αρμόδιες για την έκδοση της άδειας λειτουργίας του καταστήματος, προκειμένου με σχετική απόφαση τους εντός διαστήματος δέκα (10) εργάσιμων ημερών από τη μέρα που θα ενημερωθούν, να προβούν σε προσωρινή σφράγιση του καταστήματος για χρονικό διάστημα δέκα (10) ημερών.
Σε περίπτωση διαπίστωσης πέμπτης παράβασης, η αρμόδια ελεγκτική αρχή πέραν του προστίμου, που θα επιβάλλει, κοινοποιεί εντός δέκα (10) εργάσιμων ημερών την Πράξη Επιβολής Προστίμου στην Ε.Α.Δ. για ενημέρωσή της και στις αρχές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που είναι αρμόδιες για την έκδοση της άδειας λειτουργίας του καταστήματος, προκειμένου με σχετική απόφαση τους εντός διαστήματος δέκα (10) εργάσιμων ημερών από τη μέρα που θα ενημερωθούν, να προβούν σε οριστική ανάκληση της άδειας λειτουργίας και οριστική σφράγιση του καταστήματος.
3. Ο παραβάτης υποχρεούται να δώσει στο Όργανο Ελέγχου οποιοδήποτε από τα προσωπικά του στοιχεία ή τα στοιχεία της επιχείρησης ζητηθούν, όπως: ονοματεπώνυμο, πατρώνυμο, ΑΦΜ, ΔΟΥ, ΑΦΜ επιχείρησης, Αριθμό Δελτίου Ταυτότητας (ΑΔΤ) ή Αριθμό Διαβατηρίου, διεύθυνση κατοικίας και να προσκομίσει στο πλαίσιο του ελέγχου, αν πρόκειται για κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντος, την άδεια λειτουργίας του καταστήματος ή τη γνωστοποίηση λειτουργίας του ή οποιοδήποτε έγγραφο δημόσιας αρχής εκ του οποίου προκύπτει η επιφάνειά του.
Σε περίπτωση που ο παραβάτης αρνηθεί να δώσει οποιοδήποτε από τα προαναφερθέντα στοιχεία, τότε το Όργανο Ελέγχου δύναται να ζητήσει άμεσα τη συνδρομή της αστυνομίας.
Οι αστυνομικές αρχές υποχρεούνται να παρέχουν άμεσα τη συνδρομή τους προκειμένου να συμπληρωθεί άρτια η Πράξη Επιβολής Προστίμου.
4. Τα επιβαλλόμενα πρόστιμα του Πίνακα 1 δεν μπορούν να υπερβούν τα οριζόμενα κατά περίπτωση ανώτερα ποσά.
5. Οι Διοικήσεις των φορέων της Γενικής κυβέρνησης, ΟΤΑ, ΝΠΔΔ, Ν.Π.Ι.Δ και των φορέων εκείνων που ανήκουν στον ευρύτερο δημόσιο τομέα οφείλουν να καταρτίσουν εντός μηνός από τη δημοσίευση της παρούσας σχέδιο ελέγχου του καπνίσματος εντός του φορέα και να ορίσουν υπεύθυνο/ους για την εφαρμογή του.
6. Στους υπεύθυνους των ανωτέρω Φορέων επιβάλλεται πρόστιμο 500 € σύμφωνα με τα κατωτέρω αναλυτικά εκτιθέμενα (ΠΙΝΑΚΑΣ 1) για παραβάσεις όπως:
i. Μη Κατάρτιση Σχεδίου Αποτροπής Καπνίσματος και ορισμό υπευθύνων.
ii. Έλλειψη ανάρτησης σήμανσης και λήψης λοιπών μέτρων αποτροπής (απομάκρυνση σταχτοδοχείων).
iii. Απουσία ανταπόκρισης του υπευθύνου σε διαμαρτυρία για την πραγματοποίηση της παράβασης.
iv. Παράλειψη κλήση των αρμόδιων Οργάνων Ελέγχου.
v. ‘Έλλειψη συνεργασίας με τα Όργανα Ελέγχου.